بهترین روش مشارکت کودکان در کار منزل

مشارکت کودکان در کار منزل چقدر اهمیت دارد؟

کودکان برای رشد فکری و جسمی بیشتر به مشارکت در کارهای منزل نیاز دارند. کمک کردن در کارهای منزل به آن ها مسئولیت پذیری خانوادگی و اجتماعی را یاد می دهد. هدف والدین تلاش در جهت فراهم کردن بهترین شرایط برای فرزندان می باشد. از مشاوره تغذیه کودکان تا انتخاب بهترین مدرسه، تفریح، سرگرمی و … .

ولی آیا اطلاع دارید که کمک کردن و مشارکت کودکان در کار منزل هم می تواند یک راهکار کمکی در جهت تقویت مهارت های کودک باشد. در حالی که تغذیه، آموزش و سایر فعالیت های دیگر برای فرزند مهم است، یادگیری مهارت های زندگی و مسئولیت پذیری بخصوص در دوران کودکی اهمیت زیادتری دارد.

این مهارت های زندگی همچنان که کودک رشد می کند سبب تقویت اعتماد به نفس او می شود. بیشتر والدین احساس گناه دارند از این که فرزند خود را برای انجام کارهای خانه مشارکت دهند در حالی که شاید نمی دانند از این طریق می توانند مهارت های اساسی زندگی را به او بیاموزند.

کار کردن نوعی انگیزه است. یکی از وظایف اصلی والدین و مربیان ایجاد انگیزه کار در کودک می باشد. با ایجاد انگیزه فرد ترقی نموده، کمال یافته و ثروتمند می شود. فردی که انگیزه نداشته باشد همچون چوبی در دریای متلاطم سرگردان می شود. یکی از دغدغه های بیشتر والدین مشارکت کودکان در کار منزل است.

این که آیا کار کردن کودک در خانه ضرورت دارد ، انجام کارهای مرتبط به منزل چه فایده ای برای بچه ها دارد. کودکان از چه سنی باید در امور منزل مشارکت نمایند. چه کارهایی مناسب سن هر کودک است و در کل وظیفه کودکان در خانه چیست از سوالاتی است که والدین در این باره مطرح می نمایند.

پژوهش ها نشان می دهد که کار و مسئولیت کودکان در خانه به استقلال، سلامت و شاد زیستن آن ها در بزرگسالی بسیار کمک می کند.به همین دلیل بانوی پارسی در این مطلب به اهمیت کار کردن و مشارکت کودکان در کار منزل می پردازد.

وظایف کودکان در خانه باید متناسب با سن آنها باشد

بچه ها از این که چنین کارهایی را انجام بدهند لذت برده و احساس بزرگ شدن دارند زیرا والدین این کارها را انجام می دهند. به کودکان بزرگتر باید کارهایی با مسئولیت بیشتر داده شود. مانند خشک کردن ظرف ها، جارو کشیدن اتاق و … البته با نظارت بزرگترها. اما گاه چنین کارهایی خواست کودکان بزرگتر یا نوجوانان نبوده و تمایلی به انجام آن ها ندارند.

یکی از دلایل این موضوع احتمالا مسئولیت هایی است که در رابطه با مدرسه داشته و با انجام این کارها نمی توانند به اجرای تکالیف خود بپردازند. به این ترتیب زمان هم باید در نظر گرفته شود. در صورتی که فرزند به جز مدرسه رفتن فعالیت های دیگری

 مانند کلاس ورزش و تناسب اندام یا هنری و … می رود زمان باقی مانده برای انجام کارهای منزل خیلی کم تر می شود.

از این رو اضافه شدن کارهای منزل به دوش نوجوانان سبب ناراحتی و عدم تمایل او برای انجام کارهای خانه می شود. در این شرایط والدین باید کاری را که کودک در مدرسه یا بعد از آن انجام می دهد را در نظر گرفته و طوری برنامه کاری خانه را تنظیم کنند که زمان برای انجام آن ها داشته باشد.

یا اگر کارهای مدرسه زیاد است انجام کارهای خانه را به روزهای پایانی هفته موکول نموده و یا کار روزانه بسیار سبکی را برای او در منزل تعیین کنند. در تابستان یا تعطیلات که وقت بیشتری در خانه دارد او را در کارهای منزل بیشتر مشارکت دهند.

می توانید از دو راهکار زیر برای مشارکت کودکان در کار منزل کمک بگیرید:

• برنامه کاری منظم برای همه اعضای خانه در کنار کودکان

پیشنهاد می شود در طی ساعاتی که همه اعضای خانواده در منزل هستند زمانی را برای انجام کارهای منزل به صورت مشترک اختصاص دهید. به طور مثال برخی خانواده ها هر شب زمانی ۱۰-۱۵ دقیقه ای را به انجام کارهایی برای جمع و جور کردن و مرتب کردن منزل اختصاص می دهند.

به طور مثال قرار دادن اسباب بازی ها بچه ها سر جایشان، قرار دادن کتاب و مجلات در قفسه آن ها، شستن و خشک کردن ظروف به کمک هم، مرتب کردن آشپزخانه، حتی گردگیری اتاق نشیمن و … . این تایم کاری مشترک در منزل سبب می شود کودکان در زمان کمی کار ساده ای را انجام داده و احساس خستگی نداشته باشند.

همچنین همه اعضای خانواده متناسب با توانایی هایی که دارند، مشارکت داشته که هم صمیمیت بین آن ها بیشتر شده و هم روحیه همکاری در آن ها تقویت می شود. پیامد این برنامه نیز مشارکت اعضای خانواده و ایجاد فضایی گرم و صمیمی تر در منزل خواهد بود. نکته مهم در انجام کار منزل این است که والدین بایستی بر ماهیت زندگی با یکدیگر به عنوان خانواده تاکید بورزند.

متاسفانه بعضی از والدین کار کودک در خانه را تنبیه تصور می کنند در حالی که اینطور نبوده بلکه یک ابزار آموزشی است که فرزند را برای پذیرفتن مسئولیت های زندگی در آینده و مراقبت از خود آماده می کند. در صورتی که انجام کار به عنوان یک وسیله تنبیهی در نظر گرفته شود انجام آن برای فرزند سودی نخواهد داشت و به ارتقای اعتماد به نفس و حس مسئولیت پذیری کودک کمکی نخواهد کرد.

• محول کردن کارهای متنوه به کودکان در خانه

با توجه به این که هدف نهایی انجام کار در منزل افزایش توانایی کودک در آینده برای اجرای وظایف متعدد می باشد. باید مشارکت کودکان در کار منزل تنوع داشته باشد. نوجوانی که تنها ظرف می شوید ممکن است نتواند حتی یک چای دم کند. داشتن تنوع کاری از لحاظ روحی هم برای کودک جالب بوده و چالش موجود در هر کار، اعتماد به نفس او را افزایش می دهد.

از این رو والدین بایستی برای کودک تنوع کاری ایجاد کرده و در صورت داشتن فرزندان بیشتر ، کارها را گردشی کنند. نکته مهم این است که پدر و مادر در انجام امور خانه باید الگوی کودکان باشند. اگر شما در مقابل فرزند تمیز کردن ، شستن ظرف و … را انجام ندهید احتمالا او هم دلیلی پیدا نمی کند که انگیزه ای برای انجام کارها داشته باشد.

تاثیر و اهمیت مشارکت کردن فرزندان در کار منزل

متاسفانه برخی مادران برای صرفه جویی در زمان و سریعتر تمام شدن کارهای منزل، به تنهایی همه کارها را انجام می دهند. در حالی که مشارکت کودکان و نوجوانان در کارهای منزل بر رشد و تربیت آن ها تاثیر شایانی دارد. از این رو بهتر است به آن ها نیز وظایفی را محول نمایید. در ادامه با چند نمونه از تاثیرات مثبت مشارکت کودکان در کار منزل آشنا می شوید:

• مسئولیت پذیر شدن کودکان و افزایش اعتماد به نفس آن ها

پدر و مادر با محول کردن بعضی کارهای منزل به فرزندان و در نهایت تشکر از آن ها، حس مسئولیت پذیری را در کودکان تقویت کرده و هنگامی که کودک به تنهایی اتاقش را مرتب می کند یا لباس های خود را تا می کند حس توانا بودن پیدا می کند. از طرفی کودکان برای دیده شدن به طور معمول تلاش در نشان دادن توانایی های خود دارند. مشارکت فرزند در کار خانه سبب بروز احساس مهم بودن در آن ها شده و این حس در نهایت سبب افزایش اعتماد به نفس کودکان و نوجوانان می شود.

• بهبود افزایش مهارت های حرکتی فرزندان

هنگامی که کودکان کار خانه را انجام می دهند، اندام های بدنشان هم حرکت کرده و به این ترتیب عضلات دست، پا و کمر آن ها تقویت شده و حفظ تعادل آن ها بیشتر می شود. به طور کلی انجام فعالیت های خانگی به نوعی یک ورزش سبک برای کودکان تلقی می گردد. البته باید توجه داشت که کارهای سنگین را نباید به کودکان واگذار کنید.

• ایجاد نظم و قانونمندی کودکان در بزرگسالی و زندگی شخصی

بچه هایی که از همان کودکی می آموزند اتاق خود را مرتب کرده و وسایل را سر جای خودش قرار دهند در بزرگسالی به افرادی منظم، قانونمند، مسئولیت پذیر و موفق تبدیل می شوند. چه چیزی از این بهتر که این بچه ها در بزرگسالی بتوانند فعالیت های خود را مطابق نظم و اصول انجام دهند.

برای آنکه بچه ها بتوانند در آینده از عهده کارهای خودشان در نبود والدین برآیند، ضرورت دارد در انجام کارهای خانه مشارکت داشته باشند. بیشتر فعالیت ها را خودشان انجام دهند. به این ترتیب در بزرگسالی افرادی خودکفا خواهند بود. چنین فرزندانی بهتر می توانند از خودشان مراقبت نمایند.