چگونگی مقابله و جلوگیری از پوسیدگی ریشه گیاه

مهم ترین علت پوسیدگی ریشه گیاه چیست؟

اصلی ترین عامل پوسیدگی ریشه گیاهان اغلب به دلیل نبود اکسیژن در بستر خاک رخ خواهد داد دقیقا مانند آدم ها که غوطه وری درون آب و دسترسی بسیار کم ریشه ها به اکسیژن موجب خفگی و غرق شدنشان می شود. سطح اکسیژن پایین همچنین نشانه ی رشد بیش از حد و تکثیر قارچ هایی مانند پیتیوم، فیتوفتورا، ریزوکتونیا، بوتریتیس، کپک سیاه و فیوزاریم خواهد بود. وقتی که رشد پرگنه ها آغاز می شود آن ها به سمت ریشه های ضعیف شده حرکت و گیاه را آلوده می کنند.

پس از این آلودگی فرآیند پوسیدگی ریشه ها نیز شروع شده و قادر به جذب اکسیژن، آب و مواد مغذی مورد نیاز برای رشد گیاه نخواهند بود و گیاه به سرعت پژمرده و خشک خواهد شد. در واقع پوسیدگی ریشه را می توان یکی از اصلی ترین مشکلات گیاهان که ممکن است حتی برای باغبانان حرفه ای نیز اتفاق بیفتد و اغلب در اثر آبیاری بیش از حد رخ مس دهد.

متاسفانه پوسیدگی ریشه گیاه به خاطر پنهان بودن ریشه های گیاهان درون خاک از چشم ما پنهان شده و برای مدت طولانی بدون تشخیص باقی خواهد ماند. درست در زمانی که اولین علائم قابل مشاهده در ظاهر گیاه نمایان می شود یعنی سلامت گیاه در خطر است و بایستی سریعا درمان شود. البته اگر دیر نشده باشد

اصلی ترین نشانه های پوسیده شدن ریشه گیاه:

چالش اصلی پوسیدگی ریشه ها را می توان نامشهود بودن آن ها دانست زیرا زیر سطح خاک و دور از چشمانتان در شبکه ی ریشه رخ می دهد. معمولا زمانی که بیماری در شاخ و برگ گیاه مشهود شود بسیار شدید شده است. این عارضه معمولا اولین نشانه دیداری اش را در ریشه گیاهان نشان خواهد داد در حالی که عفونت قارچی موجب می شود تا ریشه های سالم طبیعی محکم سفید با تعداد زیادی ریشه غذارسان به ریشه هایی وارفته به رنگ قهوه ای یا مایل به قرمز مبدل گردند.

معمولا وقتی پوسیدگی ریشه گیاهان گسترش پیدا می کند برگ ها شروع به زرد شدن، پژمرده شدن و پلاسیده شدن می کنند و در نهایت وارفته خواهند شد. زمانی که این نشانه ها در برگ دیده می شوند قطعا مشکل فراتر از آن خواهد بود که اصلاح پذیر باشد و در کل گیاه کاملا در خطر خواهد بود.

توجه داشته باشید در موارد افراطی زمانی که همه شرایط آماده است دمای سرد و خاک خیس پوسیدگی ریشه را می تواند در عرض چندین هفته کل گیاه سالم را از بین ببرد.

شناخت دلایل پوسیده شدن ریشه گیاهان:

بهتر است بدانید عوامل مختلفی هستند که با یکدیگر موجب پوسیدگی ریشه گیاه ها خواهند شد. در ادامه سعی کرده ایم تا این دلایل را به صورت کامل شرح دهیم. با ما همراه باشید:

دقت داشته باشید زمانی که بستر رشد به خوبی زهکشی نشده باشد پوسیدگی ریشه دوچندان خواهد شد به گونه ای که امکان پر کردن تمام خلل و فرج بستر رشد با آب زیاد فراهم می شود. معمولا زهکشی ضعیف زمانی تشدید خواهد شد که گلان دارای سوراخ های زهکشی کافی نباشد یا خاک گلدان فشرده شده باشد یا خاک نامناسبی برای رشد گل و گیاه استفاده کرده باشید.

• آبیاری بیش از حد گیاه:

پوسیدگی ریشه گیاه و همچنین دیگر بیماری های ریشه گیاهان اغلب زمانی آغاز می شوند که به گیاه بیش از اندازه آب داده شود و همچنین ریشه ها درون خاک مرطوب و غرق در آب شوند.

• افزایش ناگهانی رشد قارچ ها در ریشه:

بذر قارچ ها معمولا به صورت طبیعی درون خاک های تجاری گلدان وجود دارند. وقتی تعادل مناسبی از آب و اکسیژن در ناحیه ریشه وجود دارد تعدادشان پایین نگه داشته شده و ریشه ها در معرض خطر کمی قرار می گیرند اما وقتی میزان آب به شدت افزایش می یابد موجب کاهش شدید میزان اکسیژن شده و رشد قارچ ها ناگهان افزایش خواهد یافت به ویژه در طول ماه های سرد زمستانی بر روی گیاه آوار می شوند.

زمانی که خاک محیط رشد به صورت مرتب آب زیاد دریافت کند آب تمام خلل و فرج بستر رشد را پر می کند و اکسیژن را به بیرون می راند. بدون اکسیژن یا وقتی غلظت اکسیژن در خاک پایین است تمامی فرآیند های فیزیکی از جمله جذب مواد مغذی و آب و همچنین تنفس گیاه متوقف می شوند که تمامی این موارد به ضرر گیاه خواهد بود.

آشنایی با روش های درمان پوسیدگی ریشه گیاه

بهتر است برای نجات گیاهی که دچار پوسیدگی ریشه شده است سریعا وارد عمل شوید زیرا در صورتی که علل بروز پوسیدگی را سریع شناسایی کنید به احتمال زیادی قادر به درمان آن خواهید بود. توصیه می شود که برای درمان در ابتدا گیاه بیمار را از داخل خاک خارج کنید و ریشه ها را به آرامی با آب بشویید.

توصیه می شود که تا حد ممکن خاک را از ریشه ها جدا نمایید و نگران ریشه های پوسیده ای که در این مرحله جدا می شوند نباشید. در عین حال تا جایی که می توانید با گیاهتان با ملایمت رفتار نمایید.

بهتر است با استفاده از یک قیچی باغبانی یا قیچی معمولی تمام ریشه های آسیب دیده گیاه را جدا نمایید. چنانچه مقدار پوسیدگی خیلی زیاد بود در این مرحله مجبور به حذف مقدار زیادی از ریشه خواهید بود. در این صورت پس از قطع ریشه های آسیب دیده قیچی را با الکل تمیز کنید و سپس یک سوم تا نصف برگ های نوک ساقه را بچینید.

در این صورت گیاه مجبور نیست انرژی زیادی را صرف رشد کند و در نهایت شانس بیشتری برای احیای ریشه و به دست آوردن سلامتی خواهد داشت.

درمان ریشه پوسیده گیاه

اگر گیاهتان درون گلدان بوده بایستی کل خاک گلدان را دور بریزید اما اگر نبوده می توانید گیاه را درون گلدان بکارید و خاک باغچه را قارچ کشی و یا آفتاب دهی نمایید. توصیه می شود که پس از دور ریختن خاک، گلدان را به دقت با محلول آب و سفید کننده به نسبت ۹ به ۱ بشویید.

سپس باقی مانده ریشه ها را درون آن فرو ببرید تا هیچ اثری از قارچ ها باقی نماند. حالا که ریشه گیاه درمان شده و گلدان کاملا تمیز شده می توانید گیاه را درون خاک تمیز مخصوص گلدان کشت نمایید.

توصیه می شود که از وجود زهکش در ته گلدان مطمئن شوید و تنها وقتی که سطح خاک خشک شده اقدام به آبیاری نمایید. بهتر است پنج روز یا یک هفته هیچ کودی به گیاه ندهید چون ممکن است موجب شوک یا استرس گیاه در حال ترمیم شود.

راه های جلوگیری از پوسیدگی ریشه انواع گیاه

توجه داشته باشید که حتی اگر گیاه آلوده بر اثر پوسیدگی ریشه بمیرد بایستی اقدامات لازم را برای آلوده نشدن باقی گیاهان به این بیماری را انجام دهید زیرا که سایر گیاهان و محصولات جدید نیز در معرض خطر پوسیدگی ریشه در طول زندگی خود خواهند بود. در ادامه نکاتی را شرح داده ایم که می توانید با استفاده از آن از پوسیده شدن ریشه های گیاهتان جلوگیری نمایید:

• از آبیاری بیش از حد گیاهتان بپرهیزید و حتما اجازه دهید تا سطح خاک به صورت کامل خشک شود و سپس اقدام به آبیاری نمایید.
• به هیچ وجه برای بستر گیاهتان از خاک سنگین با زهکشی ضعیف استفاده نکنید.
• بهتر است چندین دقیقه پس از آبیاری زیر گلدانی تان را چک کنید و در صورتی که مملو از آب بود آن را خالی کنید.
• از تقویت کننده های ریشه برای گیاهتان استفاده نمایید.

برای گیاهانی مانند فیکوس لیراتا، فیکوس الاستیکا و شفلرا که مستعد قارچ و پوسیدگی ریشه هستند به صورت ماهیانه از قارچ کش استفاده نمایید. اگر شما نیز تجربه ای در جلوگیری از پوسیدگی ریشه گیاه دارید با خوانندگان مجله بانوی پارسی در میان بگذارید.