فهرست عناوین
مایع سفیدکننده یا وایتکس پاککننده و ضدعفونیکنندهای قوی با خواص ضد میکروبی است. ماده فعال آن هیپوکلریت سدیم است، ماده شیمیایی خورندهای که از ترکیب کلر و هیدروکسید سدیم ساخته میشود. تماس و ریختن وایتکس روی پوست صورت و دست، چشمها، بینی و دهان را تحریک کند یا حتی بسوزاند. در ادامه خطرات ریختن وایتکس روی پوست دست و سایر قسمت های بدن و درمانهای رایج ریختن وایتکس روی بدن را بیان میکنیم و نکات مهم برای استفاده بیخطر از وایتکس را میگوییم.
مهم ترین عوارض و خطرات ریختن وایتکس روی پوست بدن
قرار گرفتن در معرض مقدار زیادی وایتکس یا مایع سفیدکننده آسیب جبران ناپذیری به بدن وارد میکند، زیرا وایتکس بهشدت قلیایی است (PH آن ۱۱ تا ۱۳) و میتواند موجب خوردگی فلزات و سوختن پوست انسان شود. بهعلاوه وایتکس بو و بخار قوی کلر را دارد که در صورت استنشاق ممکن است به ریه ها آسیب بزند. خطرات وایتکس برای ریه ها هم زیاد است. خطرات وایتکس برای بدن عبارتاند از:
- تماس وایتکس با پوست یا چشم: ریختن سفید کننده روی پوست یا چشم میتواند موجب تحریک جدی، سوختگی و حتی آسیب به چشم شود.
- استنشاق گاز کلر وایتکس: کلر در دمای اتاق، گاز زرد مایل به سبزی است که میتواند بینی یا گلو را تحریک کند و به افراد مبتلا به آسم آسیب برساند. قرارگرفتن در معرض مقدار زیاد کلر پوشش داخلی ریهها را تحریک میکند و منجر به تجمع مایع در ریهها یا ادم ریوی میشود. ادم ریوی عارضهای خطرناک است.
- خطرات خوردن وایتکس: گرچه نوشیدن تصادفی سفید کننده بیشتر برای کودکان اتفاق میافتد، برای بزرگ سالان نیز رخ میدهد. رنگ سفیدکننده شفاف است و گاهی با آب اشتباه گرفته میشود، بهخصوص اگر در ظرفی بدون علامت ریخته شده باشد. شایع ترین علائم مسمومیت با وایتکس شامل: گلودرد، حالت تهوع، استفراغ و مشکل بلع است. در صورت خوردن وایتکس باید فوری به مراکز درمانی مراجعه کنید.
مضرات ریختن وایتکس روی پوست چیست؟
اگر وایتکس روی پوست ریخت، فوری لباسهای آغشته به وایتکس را دربیاورید و پوست خود را دستکم ۱۰ دقیقه با آب معمولی بشویید. سپس میتوانید ناحیه مدنظر را با آب و صابون ملایم بشویید. در صورت لزوم به پزشک مراجعه کنید. اگر ناحیهای از پوست بهقطر بیش از ۷ سانتیمتر در معرض وایتکس قرار گرفته باشد، خطر سوختگی با سفید کننده افزایش مییابد. برای مشاوره با مرکز کنترل مسمومیت تماس بگیرید.
وایتکس میتواند موجب نوعی سوختگی شیمیایی بهنام سوختگی سفید کننده (bleach burn) شود. سوختگی سفید کننده عارضهای جدی است که موجب ایجاد جوشهای قرمز دردناک میشود. معمولا کلر جذب پوست نمیشود، ولی ممکن است که مقدار کمی از آن از پوست عبور کند و وارد خون شود. ورود کلر زیاد به خون میتواند منجر به عارضهای جدی بهنام هیپرکلرومیا (hyperchloremia) یا بالابودن عنصر کلر در خون شود.
اقدامات اولیه در صورت ریختن وایتکس روی پوست
در صورت ریختن وایتکس روی پوست، بلافاصله محل را با آب معمولی و جاری دستکم ۱۰ دقیقه بشویید. این کار به جلوگیری از ایجاد سوختگی وایتکس کمک میکند. اگر به کلر حساسیت داشته باشید، شست و شو با آب در جلوگیری از بثورات کلر (chlorine rash) نیز مؤثر است.
چه زمانی برای مسمویت وایتکس باید به پزشک مراجعه کنیم؟
پس از ریختن وایتکس روی پوست اگر علائمی مانند درد یا خارش پوست را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید، بهویژه اگر این علائم بیش از ۳ ساعت طول بکشند. ریختن وایتکس روی چشم وضعیتی اورژانسی است و باید به بخش اورژانس مراجعه کنید.
در صورت مشاهده علائم شوک (افت شدید فشار خون و کاهش جریان خون به بافتها و اندامها) مراجعه فوری به بخش اورژانس ضروری است. علائم شوک وایتکس عبارتاند از:
- حالت تهوع یا استفراغ؛
- سرگیجه، گیجی یا احساس ضعف؛
- رنگپریدگی؛
- تنفس سریع؛
- نبض تند؛
- بزرگشدن مردمکها.
حمام کردن با سفید کننده رقیق شده بیخطر است؟
معمولا افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک (اگزما) برای ازبینبردن باکتریها، کاهش التهاب و مرطوب کردن پوست از روش حمامکردن با سفیدکننده رقیق شده استفاده میکنند. اگر سفید کننده بهدرستی با آب رقیق شود، برای کودکان و بزرگسالان مؤثر و بیخطر است و سلامت بدن را به خطر نمی اندازد.
آکادمی آلرژی، آسم و ایمنی شناسی آمریکا (AAAAI) توصیه میکند که برای بهترین نتیجه، یکچهارم تا یکدوم پیمانه سفیدکننده خانگی ۵ درصد را در وان پر از آب (۴۰ گالن) بریزید. سرتان را در آب فرو نبرید تا سفید کننده وارد چشمتان نشود. اگر پوست بسیار خشکی دارید، حمام با سفیدکننده میتواند بسیار آزاردهنده باشد. برای درمانهای جایگزین با پزشک خود مشورت کنید.
روش های استفاده صحیح و بیخطر از سفید کننده وایتکس
معمولا رقیقکردن وایتکس با آب به نسبت ۱ به ۱۰ (مثلا ترکیبکردن ۱ پیمانه سفیدکننده با ۱۰ پیمانه آب) برای کاهش خطر تحریک پوست کافی است. دستور مصرف روی بطری را مطالعه کنید. اگر روی بطری دستور مصرف نوشته نشده است، میتوانید از نسبتهای بیخطر یکسوم پیمانه سفیدکننده با ۱ گالن آب یا ۴ قاشق چایخوری سفیدکننده در ۱ لیتر آب استفاده کنید. (هر گالن معادل ۳٫۷۸ لیتر است.)
هرگز سفیدکننده را با سایر محصولات، بهویژه محصولات شوینده حاوی آمونیاک، مخلوط نکنید، زیرا این کار میتواند موجب تولید گازهایی سمی مانند کلرامین شود که روی چشمها و ریهها اثری تحریککننده یا خورنده دارند.
نکات استفاده از وایتکس
همیشه از وایتکس در محلی با تهویه مناسب استفاده کنید و پنجرهها و درها را باز بگذارید. از دستکش لاستیکی و عینک ایمنی استفاده کنید تا از دستها و چشمهایتان در برابر تماس و ریختن وایتکس روی پوست محافظت کنید. پس از استفاده از وایتکس نیز دست هایتان را بشویید.
هرگز سفیدکننده را در ظرف بدون برچسب نگهداری نکنید. بهتر است که آن را در ظرف اصلیاش نگهداری کنید. اگر باید وایتکس را به ظرف دیگری منتقل کنید، حتما از برچسب بزرگی استفاده کنید که رویش کلمه وایتکس یا سفیدکننده نوشته شده باشد.
علائم و درمان ریختن وایتکس روی چشم
اگر وایتکس وارد چشم شود، ممکن است به بینایی آسیب برساند. زیرا ترکیب زلالیه چشم و سفید کننده ترکیبی اسیدی تشکیل میدهد. اگر وایتکس وارد چشمهایتان شد، بلافاصله چشمها را بهمدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه با آب معمولی بشویید. اگر از لنزهای تماسی استفاده میکنید، قبل از شستن چشمها آنها را خارج کنید. (لنزها را دور بیندازید و دوباره استفاده نکنید.) از مالیدن چشمها یا استفاده از هرچیزی بهجز آب برای شست و شوی چشمها خودداری کنید.
پس از شستوشو، به مراکز اورژانس مراجعه کنید تا بررسی شود که آیا وایتکس در چشم باقی مانده است یا نه و چشمها از نظر آسیب دائمی به اعصاب و بافتها بررسی شوند.
اقدامات مهم و لازم بعد از ریختن وایتکس روی پوست
سفیدکننده نوعی ماده پاککننده و ضدعفونیکننده قوی است. اثرات وایتکس روی پوست به این بستگی دارد که با کدام قسمت بدن تماس داشته باشد، غلظت و مقدارش چقدر باشد و چه مدتی با آن تماس داشته باشید. معمولا حوادث کار و خانه داری ناشی از تماس با سفیدکننده اورژانسی نیستند، ولی انجام اقدامات سریع میتواند خطر آسیبهای جبران ناپذیر به بدن را کاهش دهد.
نظرات کاربران