فهرست عناوین
اگر فرزندی در سنین کودکی یا اوایل نوجوانی دارید، مطمئنا تابه‌حال این سؤال به ذهنتان خطور کرده است: «آیا کودک من برای داشتن تلفن همراه آماده است؟» درست است که تلفن همراه برای کودکان عوارض خاص خودش را دارد، اما در عین حال نمی‌توانیم منکر اثرات مثبتش شویم. به‌نظر شما مزایای تلفن همراه برای کودکان بیشتر است یا مضراتش؟ در ادامه درباره فواید و مضرات موبایل برای کودکان صحبت می‌کنیم. با ما همراه باشید.
استفاده از تلفن همراه برای کودکان در چه سنی مناسب است؟
جری بابریک (Jerry Bubrick)، روان‌شناس بالینی می‌گوید: «به‌عقیده من، در موضوع استفاده از تلفن همراه برای کودکان، سن به‌تنهایی ملاک نیست. علاوه بر سن، آگاهی اجتماعی و درک کودک از معنای فناوری هم مهم است. ممکن است نوجوان ۱۵ساله شما هنوز واقعا بالغ نباشد، اما چون او ۱۵ سال دارد، شما برایش موبایل می‌خرید درحالی‌که ممکن است نوجوان ۱۲ساله تان واقعا از نظر اجتماعی بالغ‌تر باشد و بهتر بتواند از عهده آن برآید.»
دکتر بابریک می‌گوید زمانی که می‌خواهید برای خرید تلفن همراه برای کودک تصمیم بگیرید، این مسائل را هم در نظر بگیرید:
- کودک شما هر چند وقت یک بار چیزی (به ویژه چیزهای گران قیمت) را گم می‌کند؟ اگر به او بگویید این وسیلهٔ بسیار مهمی است، مراقبت خاصی از آن می‌کند؟
- چقدر توانایی مدیریت پول را دارد؟ آیا او ناگهان وسط بازی، بدون توجه به هزینه‌های دیگر و بدون درنظرگرفتن هزینه آن بازی، پولش را پرداخت می‌کند؟
- از تکنولوژی چقدر سر در می‌آورد؟ آیا او واقعا درک می‌کند که کارفرمایان و همکارانش در آینده می‌توانند هر چیزی را که اکنون پست می‌کند، ببینند؟
- چقدر به محدودیت‌هایی که برایش تعیین می‌کنید، پایبند است؟ اگر او کودکی است که دائما به رایانه یا کنسول بازی چسبیده، احتمالا در استفاده از تلفن همراه هم زیاده روی خواهد کرد.
نگرانی های مهم کار با تلفن همراه برای کودکان
دادن تلفن همراه به کودک، والدین را از چند جهت نگران می‌کند:
- هزینه خرید تلفن همراه: در وهله اول ممکن است به‌عنوان پدر یا مادر، نگران هزینه خرید تلفن همراه باشید و به این فکر کنید که با این کار، برای خرید وسیله‌ای هزینه می‌کنید که کودک میتواند به‌راحتی آن را گم کند یا بشکند.
- هزینه‌های داده‌های فرار: ممکن است بدون اینکه فرزندتان حتی متوجه شود، مبالغ سرسام آوری را خرج کند. همه ما شنیده‌ایم که گاهی بچه‌ها از کارت‌های اعتباری والدین‌شان بازی‌ها و برنامه‌های دیگر را می‌خرند.
- عبور از حدومرزها: آیا می‌دانید اگر فرزندتان پیام یا مطالب نامناسبی را برای دیگران ارسال کند و از حد و مرزهایش فراتر برود، چه اتفاقی می‌افتد؟ این گونه اشتباهات می‌توانند مخرب و دائمی باشند.
- آسیب‌دیدگی: هرچه کودک بیشتر از تلفن همراه استفاده کند، خطر آزار و اذیت سایبری و مجازی هم بیشتر میشود.
- اعتیاد به تلفن همراه: بچه‌ها خیلی زود به موبایل وابسته می‌شوند. تصور کنید فرزندتان درحالی‌که تلفن همراهش را در دست دارد، سر میز شام می‌آید و در طول غذا خوردن هم مدام حواسش به گوشی است. برای بسیاری از والدین، تهدید آمیزترین جنبه موبایل داشتن فرزندشان، وابستگی زیاد به آن است.
اصلی ترین فواید تلفن همراه برای کودکان چیست؟
در ادامه با مهم ترین فایده های تلفن همراه برای کودکان آشنا میشویم. همین موارد باعث میشود که بسیاری از خانواده ها به فکر خرید موبایل برای بچه های خود بیفتند.
۱. موبایل کودکان را با دنیای مدرن آشنا می‌کند
گوشی‌های هوشمند دنیای کاملا جدیدی از امکانات بی‌پایان را برای کودکان باز می‌کند تا آنها بتوانند حس کنجکاوی شان را ارضا کنند. ارتباط داشتن با دیگران، آنها را آگاه می‌کند، سرگرم می‌کند و مهم‌تر از همه، به آنها کمک می‌کند تا با دنیای پرسرعت مدرن هماهنگ شوند.
۲. کودکان را متکی به خود بار می‌آورد
متکی‌به‌خودبودن مهارت مهمی است که فرد فقط از طریق تجربه‌کردن میتواند یادش بگیرد. طبق تحقیقات، میزان مستقل شدن فرد در بزرگ‌سالی، عمدتا به نحوه تربیت او در کودکی بستگی دارد.
دادن تلفن هوشمند به فرزندتان میتواند فرصتی برای شما باشد تا به او بیاموزید که کارهای خاصی را خودش انجام بدهد؛ مثلا میتوانید به او یاد بدهید جواب سؤالاتش را در اینترنت جست‌وجو کند. اینترنت به بیشتر سؤالات او پاسخ می‌دهد و مهم‌تر از همه، او را به‌سمت یافتن راه‌حل برای مشکلات جزئی اش هدایت می‌کند.
۳. گوشی سواد دیجیتالی کودکان را افزایش می‌دهد
فناوری همیشه در حال تغییر است و درک اصول اولیه آن بسیار مهم است. اگر فردی در سنین کودکی از ابزاری مانند گوشی هوشمند استفاده کند، دانش اولیه‌ای که به دست می‌آورد در طول بزرگ‌شدن برایش بسیار مفید خواهد بود.
هوش فنی مهارتی باارزش است و در آینده باارزش‌تر هم خواهد شد. اگر فرزند شما سواد دیجیتالی نداشته باشد، رسیدن به دنیای مدرن برای او چالش برانگیز است.
۴. تلفن همراه در مواقع ضروری به کودکان کمک می‌کند
در مواقع اضطراری، فرزندتان میتواند به‌سرعت با شما یا افراد دیگر تماس بگیرد. علاوه بر این، در صورت نیاز، ارتباط سریع با فرزندتان برای شما آسان‌تر خواهد بود. در مواقع در زمان خارج بودن کودک از منزل شما میتوانید به او دسترسی داشته باشید.
مهم ترین مضرات تلفن همراه برای کودکان
مهم ترین مضرات و خطرات تلفن همراه برای کودکان که باید بدانید. ورود بچه ها به دنیای تکنولوژی و موبایل های هوشمند اگر درست و به موقع نباشد میتواند خطرات و ضررهای جبران ناپذیری به سلامت کودک وارد کند. در ادامه با مهم ترین عوارض استفاده از تلفن همراه برای کودکان آشنا میشویم:
۱. موبایل بر سلامت جسمانی کودکان تأثیر منفی می‌گذارد
بازه زمانی جهش رشد در کودکان، حدود ۱۸ تا ۲۰ سال است، یعنی بدن آنها تا آن زمان به رشد خود ادامه می‌دهد. در این بازه زمانی، بدن چندین مرحله رشد را طی می‌کند. این مراحل بسیار حیاتی هستند زیرا در این مراحل است که ویژگی‌های موردنیاز برای زنده‌ماندن در سال‌های بعد در کودک پرورش می‌یابد.
سال‌های پیش از جوانی و نوجوانی نیز زمانی است که بدن آنها سازگاری بیشتری دارد و مهم است که آنها را از نظر جسمی فعال نگه داریم. کارشناسان سلامت انجام فعالیت‌های هوازی مانند دویدن، پریدن و ورزش به‌‌مدت حداقل ۶۰ دقیقه در روز را توصیه می‌کنند. گوشی‌های هوشمند می‌توانند تمایل کودک به انجام فعالیت‌های بدنی را سرکوب کنند که این از رشد فیزیکی کامل آنها جلوگیری می‌کند.
۲. تلفن همراه فعالیت بدنی کودک را کاهش می‌دهد
سازمان جهانی بهداشت (WHO) در گزارشی که در سال ۲۰۱۶ منتشر کرده است، می‌گوید بیش از ۳۴۰میلیون کودک و نوجوان ۵ تا ۱۹ساله اضافه وزن یا چاقی داشته‌اند. گزارش دیگری از همین سازمان در سال ۲۰۱۹ گویای این است که ۳۸میلیون کودک زیر ۵سال اضافه‌وزن داشته‌اند. چاقی کودکان به مشکلی جدی در سراسر جهان تبدیل شده است و دلیل اصلی آن فعالیت بدنی کم و انتخاب تغذیه و رژیم غذایی ناسالم است. این مشکل با استفاده زیاد کودکان از تلفن همراه ارتباط دارد.
امروزه فناوری به گونه‌ای طراحی شده است که بدون درنظرگرفتن سلامت کاربر، او را تا حد ممکن درگیر کند. چه بازی‌های ویدئویی باشد و چه رسانه‌های اجتماعی، همه‌چیز طوری طراحی شده که همه توجه و تمرکز کاربر را به خود جلب کند. رسانه‌های اجتماعی و شرکت‌های بازی‌های ویدیویی با تحریک دوپامین در مغز کاربر به این هدف دست پیدا می‌کنند. دوپامین هورمون لذت است. این هورمون مسئول عملکردهای رفتاری و فیزیکی ما است.
۳. استفاده زیاد موبایل برای کودکان باعث افزایش مشکلات بینایی میشود
استفاده طولانی مدت از تلفن همراه برای کودکان خطر نزدیک بینی را افزایش می‌دهد. معمولا کودکان کمتر از ۳ سال را می‌بینیم که بدون کمک، قفل گوشی‌های هوشمند را باز می‌کنند و شروع به بازی‌کردن می‌کنند. از سوی دیگر، قرارگرفتن در معرض نور شدید صفحه نمایش در این سن برای آنها مناسب نیست و میتواند مشکلات سلامتی متعددی ایجاد کند.
۴. گوشی موبایل باعث درد و ناراحتی عضلانی و اسکلتی در بچه ها میشود
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۳ نشان داد کودکانی که روزانه بیشتر از ۲ ساعت از تلفن همراه استفاده می‌کنند، دچار کمردرد و گردن درد می‌شوند. این مطالعه نشان می‌دهد استفاده مداوم از تلفن همراه با اختلال در رشد مناسب بدنی همراه است.
۵. موبایل کودک را در معرض میدان‌های الکترومغناطیسی (EMF) قرار می‌دهد
گوشی‌های هوشمند از میدان‌های الکترومغناطیسی برای اتصال به شبکه‌های سلولی و WiFi استفاده می‌کنند. این میدان‌ها برای هر موجود زنده مضر است و هیچ انسان، گیاه یا جانوری از اثرات مضر آن در امان نیست. قرارگرفتن در معرض امواج خطرناک وای فای مجموعه‌ای از مشکلات از اختلالات خواب گرفته تا بیماری‌های مزمن مانند سرطان منجر میشود.
در طول مراحل رشد کودکان، سلول‌ها با سرعت بسیار بالایی تقسیم و تکثیر می‌شوند. این فرایند «میتوز سلولی» نام دارد. میدان‌های الکترومغناطیسی دستگاه‌های بی‌سیم مانند تلفن همراه و تبلت باعث جهش ژنتیکی در DNA در طول میتوز سلولی می‌شوند. استفاده کودک از تکنولوژی را به حداقل برسانید و فاصله‌اش با دستگاه‌های حاوی میدان الکترومغناطیسی را به حداکثر برسانید.
۶. تاثیر تلفن همراه بر روی سلامت روان کودک
سلامت روان نقش مهمی در نحوه تفکر، احساس و عمل دارد. اگر سلامت روان ما ضعیف باشد، به‌طور چشمگیری بر شرایط جسمی و زندگی اجتماعی‌مان تأثیر می‌گذارد. هر کاری که انجام می‌دهیم یا شاهد آن هستیم، تأثیر شگرفی بر ذهن ما دارد. ممکن است ما نحوه تأثیرگذاری محیط اطرافمان را درک نکنیم، اما ذهن ناخودآگاه‌مان هر کاری را که انجام می‌دهیم و می‌بینیم ذخیره و تفسیر می‌کند.
بسیاری از کارشناسان روانشناسی، تلفن همراه را عامل مشکلاتی مانند اضطراب اجتماعی و افسردگی در کودکان می‌دانند زیرا معتقدند گوشی‌های هوشمند با الگوی رشد طبیعی تداخل دارند.
۷. گوشی موبایل هوش هیجانی کودک را کاهش می‌دهد
هوش زبانی و کلامی برای برقراری ارتباط عمیق‌تر با یکدیگر کافی نیست؛ کودکان با رشد و تعامل با دیگران، هوش هیجانی‌شان را افزایش می‌دهند. هیچ برنامه یا کتابی وجود ندارد که بتواند به کودک بیاموزد چگونه نشانه‌های عاطفی را بخواند و به موقعیت های عاطفی واکنش نشان دهد.
گوشی‌های هوشمند تعامل نزدیک را با پیامک، پیام‌های رسانه‌های اجتماعی و تماس تلفنی جایگزین می‌کنند. بنابراین، هنگامی که کودکان فاقد این رشد عاطفی هستند، سازگاری و تناسب اجتماعی‌شان در بزرگ‌سالی با مشکل مواجه میشود.
۸. تلفن همراه اضطراب اجتماعی را افزایش می‌دهد
امروزه اضطراب اجتماعی مشکل رایجی است. انجمن اضطراب و افسردگی آمریکا (ADAA) می‌گوید ۲۵٫۱ درصد از کودکان بین ۱۳ تا ۱۸ سال در آمریکا مبتلا به نوعی اختلال اضطراب هستند. وقتی فرد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی است، از موقعیت‌هایی مانند موارد زیر می‌ترسد:
- غذاخوردن در جمع؛
- صحبت کردن در جمع؛
- مرکز توجه بودن؛
- صحبت‌کردن با افراد جدید؛
- رفتن به مدرسه؛
- قضاوت شدن و تحقیر شدن.
برای بسیاری از ما، کاری مانند معرفی خودمان به دیگران، کار سختی به نظر نمی‌رسد اما برای فردی که اضطراب اجتماعی دارد، سخت است. ذهن این افراد سناریوهای خیالی زیادی از شرمنده‌شدن، تحقیرشدن و مسخره‌شدن را شکل می‌دهد و فکر می‌کنند بهتر است عقب بمانند و کاری نکنند.
قوانین استفاده از تلفن همراه برای کودکان
در اینجا چند نمونه از قوانینی را می‌گوییم که والدین می‌توانند برای استفاده فرزندشان از تلفن همراه، اعمال کنند:
- از همان اول مشخص کنید که باید رمز عبور موبایلش را در اختیار شما بگذارد و به او گوشزد کنید که اگر مشکلی در استفاده او از تلفن همراه ببینید، موبایل را از او می‌گیرید.
- محدودیت‌هایی را هم برای زمان کلی استفاده از تلفن همراه و هم برای زمان تلفن کردن تعیین کنید.
- محدودیت‌هایی برای هزینه شارژ تلفن همراه، هزینه اینترنت و خرید بازی‌ها تعیین کنید.
- به او بگویید که ساعاتی از شبانه‌روز مانند اواخر شب یا در حین فعالیت‌های خانوادگی، استفاده از تلفن مجاز نیست.
- عواقب گم‌شدن، خراب‌شدن یا شکستن تلفن همراه را به او گوشزد کنید.
- به او بگویید حق ندارد موبایلش را به رختخواب ببرد و هنگام انجام تکالیف و غذاخوردن هم باید آن را خاموش کند یا کنار بگذارد.
- به فرزندتان بگویید که نباید از تلفن برای مخفی‌شدن یا فرار از موقعیت‌های ناراحت‌کننده استفاده کند. مکالمات مهم نباید با پیامک یا تلفن مطرح شوند و باید رودررو صحبت کند.
- رسانه‌های اجتماعی مورداستفاده فرزندانتان را کنترل کنید. دکتر دیوید اندرسون (David Anderson)، روان‌شناس بالینی، توضیح می‌دهد: «کودکان باید طوری رفتار کنند که انگار هر چیزی را که پست می‌کنند، والدین‌شان می‌خوانند.»
از همان اول، قوانین و عواقب نقض آن را برای کودک تعیین کنید و رفتار واضح و صریحی داشته باشید. با این کار به فرزندانتان یاد می‌دهید که در طول زمان، تصمیم‌های خوب بگیرند، به‌طوری‌که در نهایت، وقتی شما را ترک کردند، بتوانند به‌خوبی از عهده تصمیماتشان بربیایند.
نظرات کاربران